Archistoria. Opowieść o architekturze / Autor: Magdalena Jeleńska / Ilustracje: Acapulco Studio / Wydawnictwo: Muchomor
Recenzja: Anna Kaszuba-Dębska
We wstępie do książki autorstwa Magdaleny Jeleńskiej pt. Archistoria. Opowieść o architekturze, wydanej nakładem wydawnictwa Muchomor, można przeczytać:
Rozwój cywilizacji wiąże się z historią budowania, historią architektury. Już ludzie pierwotni budowali pierwsze domy jako schronienie przed dzikimi zwierzętami, nieprzyjaciółmi, złą pogodą. Z czasem zmieniały się techniki budowania i materiały. Prymitywne szałasy i ziemianki stawały się coraz bardziej złożonymi budowlami.
Autorka wprowadza młodego czytelnika w świat architektury w sposób tematyczny, a nie chronologiczny. To ciekawe podejście pozwala porównywać budowle powstałe w różnych okresach czasu i w odmiennych kulturach. Poznajemy rozwój architektury najpierw poprzez budulce jakimi są: kamień, cegła, beton czy szkło, a następnie poprzez formy: dom, wieżę, most, łuk, kopułę, budowlę centralną i bazylikę.
Rozdział pierwszy książki opowiada o podstawowym materiale budowlanym jakim jest kamień. Korzystali z niego już starożytni Egipcjanie, wznosząc tysiące lat temu piramidy czy też Grecy i Rzymianie budując wspaniałe, wsparte na kolumnadach świątynie. Jak się okazuje kamień nadal jest materiałem wykorzystywanym do tworzenia współczesnych budowli, czego przykładem może być chociażby Muzeum Ningbo w Chinach, wzniesiony w 2008 roku. Architekt Wang Shu wymyślił go tak, że:
(…) przyglądając się budynkowi muzeum, masz zapewne wrażenie, że przypomina on zakrzywione pudełko zbudowane z różnych, źle dopasowanych materiałów, a fasada jest podziurawiona małymi, przypadkowo rozmieszczonymi oknami. Rzeczywiście ściany budynku wykonane zostały z rozłupanych kamieni.
Kolejny rozdział poświęcony został cegle. Ten wynalazek sprawił, że stawiane za jej pomocą budynki stały się trwalsze i zyskały całkiem nowy wygląd. W niektórych miejscach na ziemi cegła stała się podstawowym materiałem, gwarantowała niższy koszt produkcji i krótszy czas potrzebny na ich realizację. Z czasem wyparło ją budownictwo z tak zwanej wielkiej płyty i konstrukcji żelbetonowych, oczywiście nie całkowicie.
W następnym rozdziale czytamy o szkle, którego kariera: jako materiału budowlanego rozpoczęła się w drugiej połowie XIX wieku. Wtedy to w Londynie wybudowano na świecie pierwszy pawilon. Teraz szklane budowle nikogo już nie dziwią.
Z Archistorii można zaczerpnąć sporo wiedzy. Ta książka jest interesującym kompendium nie tylko dla dzieci, ale również dla ich rodziców. Opisano w niej wiele ważnych obiektów powstałych na przestrzeni kilku tysięcy lat. Wnikliwy czytelnik znajdzie tu babilońską Bramę Isztar z 575 r. p.n.e., Łuk Septymiusza Sewera z 203 r. n.e., Wielki Meczet w Kordobie oraz Pocztową Kasę Oszczędności w Wiedniu. Można dowiedzieć się z niej więcej o wieżach, mostach, łukach, kopułach, okrągłych budowlach i wielu, wielu innych interesujących tworach architektonicznych.