Maria Strzelecka, doktor sztuk plastycznych, malarka i ilustratorka, kolejny raz zachwyca swoimi umiejętnościami artystycznymi w książce „Hajda. Beskid bez kitu”. Za tę publikację, będącą trzecią częścią serii, Strzelecka zdobyła uznanie w literackim świecie, czego dowodem są liczne nagrody i nominacje. „Hajda. Beskid bez kitu” została uhonorowana nagrodą literacką i wyróżnieniem graficznym w konkursie Książka Roku 2023 Polskiej Sekcji IBBY, a także otrzymała nominacje do Nagrody Literacka Podróż Hestii 2023, Nagrody Literackiej m.st. Warszawy oraz Nagrody im. Ferdynanda Wspaniałego.
Akcja książki „Hajda. Beskid bez kitu" rozgrywa się w trudnych czasach przesiedleń Łemków, które były bolesnym okresem w historii tego regionu. Maria Strzelecka rewelacyjnie łączy losy ludzi i zwierząt, tworząc spójną i wzruszającą narrację, która głęboko porusza czytelników. W książce przeplata się historia młodego dziewięcioletniego Koli, który próbuje odnaleźć się w skomplikowanej i trudnej sytuacji politycznej i społecznej. Kola nie do końca rozumie powagę sytuacji i zagrożenia. Chłopiec posiada psa, który niestety w tamtych czasach nie był mile widziany nawet na wsi. Życie na wsiach w tamtych czasach nie było łatwe, a każdy dzień był walką o przetrwanie. Zwierzęta, które nie przynosiły bezpośrednich korzyści żywnościowych, nie miały racji bytu. Posiadanie psa oznaczało konieczność wyżywienia kolejnej istoty, co w obliczu braku zasobów i niedoboru jedzenia było dodatkowym obciążeniem. Kola nazwał swojego psa Hajda, ponieważ ówcześnie wołano tak na bydło, dlatego nikt nie domyślił się, że chłopiec ma akurat psa. Chłopiec musiał nauczyć Hajdę, aby nie szczekał, żeby nikt nie dowiedział się o jego istnieniu. W kolejnych rozdziałach dowiadujemy się o tym, że Hajda uratował życie Koli.
„Hajda” jest kontynuacją literackiej podróży autorki, w której wcześniejsze książki „Beskid bez kitu” i „Beskid bez kitu. Zima” skupiły się na zimie i lecie w Beskidzie Niskim. W kolejnej części Strzelecka ukazuje wiosnę, odkrywając przed czytelnikami nowe warstwy beskidzkiego życia. Już w pierwszej części książki autorka opisuje pobudkę niedźwiedzia wraz z jego małymi niedźwiadkami, oddając każdy szczegół tego magicznego momentu. Kolejne rozdziały skupiają się na innych zwierzętach, a nawet na tak pozornie trywialnych, lecz istotnych elementach jak odchody zwierząt, które są częścią ekosystemu Beskidu Niskiego. Każdy opis przyrody jest doskonale dopracowany, a szczegółowe ilustracje dopełniają tekst, ukazując piękno i różnorodność beskidzkiej fauny i flory. Strzelecka z niezwykłą precyzją i pasją przedstawia naturę, oddając jej majestat i subtelność.
Maria Strzelecka jest również autorką ilustracji, które pojawiają się w książce. Jako doświadczona ilustratorka, po raz kolejny udowodniła swoje umiejętności, tworząc obrazy, które współgrają z tekstem, wzbogacając narrację oraz dodając jej głębi. Już w pierwszym rozdziale książki "Hajda. Beskid bez kitu" możemy podziwiać ilustrację, na której mama niedźwiedzica troskliwie opiekuje się swoimi małymi niedźwiadkami. Obraz ten ma ciepłe, wiosenne odcienie, ale widać również na nim ślady kończącej się zimy. Autorka z niezwykłą precyzją oddała przejście między tymi dwiema porami roku, tworząc harmonijną kompozycję. Autorka z wielkim wyczuciem uchwyciła kolorystykę wiosny, co można dostrzec już na pierwszej ilustracji. Każdy rozdział książki zawiera malownicze obrazy, które przedstawiają zwierzęta w ich naturalnych pozach. Ilustracje przedstawiają również wiosenne kwiaty, będące pionierami natury, ponieważ to one jako pierwsze przebijają się przez resztki zimowego śniegu, przynosząc zapowiedź nadchodzącej wiosny. Maria Strzelecka, dzięki swojemu talentowi malarskiemu, potrafi oddać nie tylko piękno przyrody, ale również jej szczegóły, co sprawia, że każda strona książki przyciąga uwagę i wzbudza zachwyt. Ilustracje te nie tylko cieszą oko, ale także wzbogacone są o edukacyjne opisy, które z pewnością zainteresują zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Materiały graficzne pochodzą z mat. promocyjnych Wydawnictwa Libra PL: Hajda. Beskid bez kitu / Produkt / Księgarnia internetowa Rzeszów LIBRA.pl - książki.